Fantastyczne dzieciństwo

fantastyka
„Przygody! To znaczy: nieprzyjemności, zburzony spokój, brak wygód. Przez takie rzeczy można spóźnić się na obiad.”
J.R.R. Tolkien „Hobbit, czyli tam i z powrotem”
Potrzeba fantazjowania, przenoszenia się w świat wyobraźni i przeżywania niezwykłych przygód istnieje w człowieku od zawsze. Najsilniej zakorzeniona jest w dzieciach, które często traktują ją jako odskocznię od codziennego, realnego życia. To przede wszystkim dlatego młodzi ludzie z taką pasją oddają się lekturze książek fantasy. Mają one spore grono zagorzałych fanów zarówno wśród starszych, jak i młodszych czytelników. Co takiego kryje w sobie ten szczególny rodzaj literatury, że przyciąga, elektryzuje, pochłania na niezliczone godziny i nie pozwala o sobie zapomnieć? Odpowiedź na to pytanie znają prawdopodobnie wszyscy fani fantasy.

Fantastyka, co to takiego?

Jest to popularny, znany w zasadzie od starożytności gatunek literacki. Wywodzi się on z mitów, podań, legend i baśni. Cechuje go osadzenie zdarzeń w nierzeczywistej, magicznej przestrzeni, która stanowi wytwór wyobraźni autora. Fabułę tworzy splot niezwykłych, dynamicznie następujących wydarzeń, nagłych zwrotów akcji i nieoczywistych rozwiązań, a jej bohaterami stają się magiczne postaci, takie jak czarownice, krasnoludy, czy elfy. Często ich losy przeplatają się z losami „zwykłych” ludzi. Dużą rolę w fabule odgrywają siły nadprzyrodzone. Motywem przewodnim większości książek fantasy jest podróż. Droga, która wiedzie przez wiele przeciwności, trudnych momentów i przeszkód, z którymi musi zmierzyć się bohater. Czasem zmuszony jest do walki ze złymi siłami, innym razem z własnym strachem i słabością. Buduje to jego charakter i niezmiennie prowadzi do celu. Świat przedstawiony w literaturze fantastycznej, mimo że nierzeczywisty, jest bardzo dokładnie opisany i często wydaje się bardziej realny niż ten, który nas otacza. Dzięki temu czytelnik może jeszcze lepiej wczuć się w sytuację, o której właśnie czyta, utożsamić z jej bohaterami i dokładnie poczuć klimat opowieści. Do wielu książek dodane są bogato zdobione ilustracje, czy szczegółowe mapy, pozwalające na „wejście” do magicznego świata i chociaż przez chwilę stanie się jego częścią. Ułatwia to również umiejscowienie się w danym momencie historii.

Kilka faktów

Literatura fantastyczna ma za sobą długą historię. Największy rozkwit jej popularności przypada jednak na pierwszą połowę ubiegłego wieku. Aby nie zasypywać trudnymi do zapamiętania datami, zaznaczamy jedynie, że właśnie w tamtym okresie powstały książki takie jak Hobbit, czyli tam i z powrotem J.R.R. Tolkiena, oraz - nieco później - trylogia Władca Pierścieni, czy Opowieści z Narni C.S. Lewisa. Do dziś uznawane są one za perełki fantastyki, na których wychowały się całe pokolenia dzieci i młodzieży. Od tego czasu fantasy cieszy się niegasnącą popularnością i zainteresowaniem młodych czytelników. Oczywiście po drodze powstało jeszcze wiele ciekawych, dobrze znanych wszystkim fanom fantasy pozycji, takich jak cykl Świat dysku Terrego Pratchetta, Saga Zmierzch S. Mayer, czy Lodowy Smok napisany przez autora bestselerowej serii Pieśń lodu i ognia Georga R.R. Martina. Jednak największe zamieszanie w świecie współczesnej fantastyki nastąpiło za sprawą pojawienia się na literackiej scenie J.K. Rowling- autorki serii książek o Harrym Potterze. Młody czarodziej szturmem zdobył półki księgarni i bibliotek oraz serca nastoletnich czytelników, błyskawicznie stając się hitem. Popularność tej pozycji spowodowała powstanie wielu pobocznych produktów związanych ze światem czarodziei, takich jak artykuły szkolne, ubrania, czy zabawki z wizerunkiem bohaterów Harry’ego Pottera. Również wiele zwrotów występujących w książce i słów stworzonych przez autorkę przedostało się do codziennego słownika. No bo, czy istnieje jakiś Potteromaniak, który nigdy nie nazwał nikogo mugolem?

Sukces na wielką skalę

Nie tylko książki J.K. Rowling spotkały się z tak pozytywnym przyjęciem wśród fanów. Niemal wszystkie z wymienionych wcześniej pozycji doczekały się adaptacji filmowej. Wiele z nich, mimo że - tak jak Władca Pierścieni, czy Hobbit - powstały kilkadziesiąt lat temu, do dziś cieszy się popularnością w popkulturze. Miłośnicy fantastyki organizują również liczne zloty, imprezy tematyczne i gry terenowe lub RPG, inspirowane przygodami swoich ulubionych bohaterów. Zazwyczaj są to bardzo ciekawe eventy, na które zjeżdżają się młodzi ludzie z całej Polski. Udział w nich może stać się dobrą zabawą, niezapomnianym przeżyciem i sposobem na nawiązanie nowych, cennych znajomości, bo - cytując za J.K. Rowling w Harrym Potterze i kamieniu filozoficznym - „Są takie wydarzenia, które - przeżyte wspólnie - muszą się zakończyć przyjaźnią”.

Każdy znajdzie coś dla siebie

Na przestrzeni lat powstało mnóstwo książek z gatunku fantasy. Niektóre pozycje adresowane są do nieco starszych, a inne do młodszych czytelników. Tym najmłodszym z pewnością spodoba się książka „Niezwykłe święta Kornelii”, której autorką jest Agnieszka Stelmaszyk. Nie sposób nie wspomnieć też o cyklu książek „Opowieści z Narnii”, które adresowane są do starszych miłośników fantasy. Ranking wartych wyróżnienia pozycji przygotował portal WygranaOnline, jednak fantastycznych książek z tego gatunku jest tak dużo, że z pewnością nie sposób ich wszystkich wymienić. Zachęcamy więc do podróży w świat przygód i marzeń w poszukiwaniu swojej ulubionej pozycji!

Źródła Marzeń - Sources of Dreams

Czytelnicy literatury fantastycznej mogą również sprawdzić swoją wiedzę, biorąc udział w dorocznym, ogólnopolskim konkursie literatury fantasy „Źródła Marzeń - Sources of Dreams”. Jest on przeznaczony dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół ponadpodstawowych. W zależności od wieku, uczestnicy zostają zakwalifikowani do odpowiedniej grupy i otrzymują informację o obowiązującym ich zakresie literatury. Konkurs Źródła Marzeń - Sources of Dreams odbywa się na dwóch etapach - szkolnym oraz finałowym, do którego przechodzą najlepsi uczestnicy. Z roku na rok cieszy się on coraz większą popularnością.
Konkurs „Źródła Marzeń - Sources of Dreams” ma na celu przede wszystkim zachęcanie dzieci i młodzieży do czytania książek oraz sięgania po nowe, do tej pory nieznane pozycje z dziedziny fantastyki. Dzięki temu mogą ćwiczyć czytanie ze zrozumieniem, zapamiętywanie najważniejszych informacji oraz późniejsze przelewanie swoich myśli na papier.
Konkurs „Źródła Marzeń - Sources of Dreams” przeznaczony jest zarówno dla zagorzałych fanów fantastyki, jak i osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z tym gatunkiem literackim. Wszyscy mają równe szanse. Konkurs kusi również atrakcyjnymi nagrodami, np. w postaci dwunastodniowego pobytu w jednym z polskich zamków.

Dlaczego warto czytać fantasy?

Do tego, że czytanie niesie ze sobą wiele korzyści, raczej nikogo przekonywać nie trzeba. Dlaczego jednak warto czytać właśnie ten rodzaj literatury? Ponieważ jest on szczególny. Fantastyka otwiera przed młodymi ludźmi zupełnie inny, abstrakcyjny świat, z którym nie mają do czynienia na co dzień. Staje się dla nich doskonałą odskocznią od rutyny związanej z nauką, czy obowiązkami. Pozwala zrelaksować się i odprężyć. Literatura fantastyczna jak żadna inna pobudza wyobraźnię. Tutaj niemożliwe nie istnieje. Zdarzyć może się absolutnie wszystko. Podczas lektury można dać ponieść się fantazji, a wyobraźnia pracuje jak szalona, by zwizualizować wszystko, o czym czytamy. Fantastyka jest również świetnym sposobem na ćwiczenie pamięci. W końcu zapamiętanie tylu różnorodnych postaci i fikcyjnych krain geograficznych wymaga sporego wysiłku i skupienia.
Warto zwrócić uwagę również na to, że książki fantasy to uniwersalne, alegoryczne opowieści o odwiecznej walce dobra ze złem. Przekazują czytelnikom ponadczasowe wartości pedagogiczne, ukazują pozytywne wzorce zachowań i kształtują postawę. Bohaterowie fantasy są waleczni, nieugięci i szlachetni. Mimo że spada na nich grad niepowodzeń, nigdy się nie poddają. Pokazują młodym czytelnikom, że zawsze warto bronić swoich wartości. A jakie powody czytania książek fantasy podają sami czytelnicy? Sprawdź.